Numenius arquata τουρλίδα

Ωρωπός 17/02/2016

Νουμήνιος ο τοξωτός (Numenius arquata (Linnaeus, 1758)), περαστικός κατά την μετανάστευση στην λιμνοθάλασσα Ωρωπού. Το επιστημονικό ελληνολατινικό του όνομα έχει σχέση με το ράμφος του. Δηλαδή:
** Numenius < νουμήνιος (Ησύχιος) > ή από νουμηνία < νεομηνία < νέος + μήν μηνός (σελήνη) ==> επειδή το ράμφος μοιάζει με την νέα σελήνη
** arquata < arquus (arcus) τόξο και τα σχετικά με το σχήμα του (π.χ. ουράνιο τόξο) = τοξωτή ==> από το σχήμα του ράμφους.

Το λαϊκό του όνομα είναι τουρλίδα, που έχει υιοθετήσει και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (Ευρασιατική τουρλίδα) και προέρχεται ως εξής:
** τουρλίδα > τούρλα (σωρός στρογγυλού σχήματος με μυτερή προεξοχή κ. (κατ' επέκτ.) κάθε μικρή προεξοχή τής γης <μεσν. < μτγν. τροΰλ(λ(α, με αντιμετάθεση φθόγγων (Μπαμπινιώτης).
Τουρλίδα ονομάζεται επίσης ένα νησάκι στην λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Κατά μία εκδοχή, ονομάστηκε έτσι επειδή είχε πολλά πουλιά τουρλίδες. Ισχύει όμως και η αντίθετη εκδοχή. Από το νησί Τουρλίδα (< τούρλα κλπ) να ονομάστηκαν έτσι πουλιά που σύχναζαν εκεί.

Η (Ευρασιατική) τουρλίδα ανήκει στην οικογένεια Scolopacidae (Σκολοπακίδες). Ο Linnaeus έδωσε το 1758 στην τουρλίδα και το συνώνυμο Scolopax arquata. Σκολόπαξ είναι το αρχαίο ελληνικό όνομα για την μπεκάτσα. Δηλαδή:
** σκολόπαξ (ο) (αρχαιοπρ.) {σκολόπ-ακος | -άκων) η μπεκάτσα. [ΕΤΥΜ < αρχ. σκολόπαξ, -ακος < σκόλοψ-, -οπός «πάσσαλος, παλούκι» (λόγω τού σχήματος που έχει το ράμφος τής μπεκάτσας) + επίθημα -αξ, πβ. κ. ασπάλ-αξ]. (Μπαμπινιώτης)

«Ἔτι δὲ τῶν τοιούτων ὁ μὲν κόρυδος καὶ ὁ σκολόπαξ καὶ ὄρτυξ ἐπὶ δένδρου οὐ καθίζουσιν, ἀλλ' ἐπὶ τῆς γῆς.» (Αριστοτέλης)