Ελληνικη φυση: Οι ανοιξιάτικοι και καλοκαιρινοί κρόκοι

Crocus veluchensis

Βαρδούσια 30/05/2010 mt. Vardousia

Οι κρόκοι είναι ένα γένος φυτών με ανθοφορία σχεδόν όλο τον χρόνο. Για πρακτικούς λόγους, η ανθοφορία τους χωρίζεται σε φθινοπωρινή και ανοιξιάτικη. Στην πραγματικότητα, η φθινοπωρινή άνθηση σε μερικά είδη συνεχίζεται μέχρι τα μέσα του χειμώνα και η ανοιξιάτικη άνθηση παρατείνεται μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού. Εκτός από άλλους παράγοντες, βασικό ρόλο στην άνθηση παίζει η μέση θερμοκρασία, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται από το υψόμετρο και την ποιότητα του φωτός.

Το ανοιξιάτικο και καλοκαιρινό κύμα άνθησης των κρόκων αρχίζει σε πολλά είδη σε θέσεις, όπου αρχίζει να λιώνει το χιόνι. Αρκετοί καλοκαιρινοί κρόκοι έχουν τη δυνατότητα να ανεβάζουν τη θερμοκρασία του άνθους κατά πολλούς βαθμούς Κελσίου, κι έτσι να αναδύονται μέσα από το χιόνι. Η ανεβασμένη θερμοκρασία διατηρείται σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της άνθησης, προσφέροντας καταφύγιο σε έντομα. Το φαινόμενο ονομάζεται θερμογόνος αναπνοή. Με τον τρόπο αυτό οι κρόκοι, αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα για την επικονίαση και την αναπαραγωγή τους, σε σχέση με τα άλλα φυτά που θα ανθίσουν αργότερα.

Τα ανοιξιάτικα/καλοκαιρινά είδη κρόκων στην Ελλάδα είναι:

Crocus biflorus (Κρόκος ο διανθής). Από τον Φεβρουάριο στην Ρόδο.
Crocus biflorus ssp. nubigena (Κρόκος ο διανθής, υποείδος ο νεφελογενής). Από τον Φεβρουάριο σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Crocus biflorus ssp. alexandri (Κρόκος ο διανθής, υποείδος Αλέξανδρου). Από Μάρτιο στο όρος Φαλακρό της Δράμας.
Crocus biflorus ssp. stridii (Κρόκος ο διανθής, υποείδος του Στριντ). Από τον Ιανουάριο στο όρος Χορτιάτης της Θεσσαλονίκης και στην περιοχή της Ξάνθης.
Crocus chrysanthus (Κρόκος ο χρυσανθής). Από τον Φεβρουάριο στα βουνά της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας.
Crocus cvijicii (Κρόκος του Κβίζιτς). Από τον Μάϊο στην Όσσα της Θεσσαλίας και στα βουνά της Βορειοδυτικής Μακεδονίας.
Crocus flavus (Κρόκος ο κίτρινος). Από τον Μάρτιο στα βουνά της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας.
Crocus fleischeri (Κρόκος του Φλέϊσερ). Από τον Ιανουάριο σε Ρόδο, Σάμο και Χίο.
Crocus olivieri (Κρόκος του Ολιβιέ). Από τον Φεβρουάριο στα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας, Χίο και Σάμο.
Crocus olivieri ssp. balansae (Κρόκος του Ολιβιέ, υποείδος του Μπαλανσά). Από τον Ιανουάριο σε Χίο και Σάμο.
Crocus pelistericus (Κρόκος του Πελιστέρ/Περιστεριού). Από τον Μάϊο στα βουνά Βόρας και Βαρνούς της Μακεδονίας.
Crocus reticulatus (Κρόκος ο δικτυωτός). Από τον Μάρτιο στο βουνό Φαλακρό της Δράμας.
Crocus sieberi (Κρόκος του Ζήμπερ). Από τον Μάρτιο στην Κρήτη.
Crocus sieberi ssp. atticus. (Κρόκος του Ζήμπερ, υποείδος της Αττικής). Από τον Ιανουάριο στα βουνά της Αττικής, τη νότια Εύβοια, την Άνδρο και σε νησίδες των Σποράδων.
Crocus sieberi ssp. sublimis. (Κρόκος του Ζήμπερ, υποείδος ο μετέωρος). Από τον Φεβρουάριο στα βουνά της βόρειας Πελοποννήου και της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Crocus sieberi ssp. nivalis. (Κρόκος του Ζήμπερ, υποείδος του χιονιού). Από τον Φεβρουάριο στον Ταΰγετο.
Crocus veluchensis (Κρόκος του Βελουχιού). Από τον Μάΐο στα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας, πάνω από τα 950 μέτρα.